Hàn TIG là một phương pháp hàn phổ biến nhất hiện nay, với những ứng dụng đặc biệt quan trọng trong các ngành công nghiệp, cơ khí, xây dựng,… tuy nhiên, chúng ta cũng cần quan tâm đến mức độ ảnh hưởng của hàn tig với sức khỏe con người. Cùng Inox Kim Vĩnh Phú tìm hiểu về hàn Tig có độc hại không, có nguy hiểm không trong bài viết dưới đây nhé!
Mục lục bài viết
Hàn TIG là gì?
TIG là viết tắt của Tungsten Inert Gas, là một trong những loại hàn phổ biến dùng cho kim loại và hợp kim như inox, nhôm, titan, thép, đồng,… Hàn TIG còn được gọi là GTAW (hàn hồ quang vonfram khí), đây là một trong những phương pháp hàn linh hoạt nhất.
Hàn TIG sử dụng điện để tạo ra hồ quang giữa điện cực vonfram và kim loại cần hàn. Hồ quang làm nóng chảy một thanh phụ bằng hợp kim kim loại. Để làm cho mối hàn bền nhất có thể, hồ quang nơi điện cực vonfram gần kim loại nhất và thanh phụ được bao quanh bởi khí trơ, điển hình là argon. “Khí bảo vệ” này như được biết đến ngăn chặn các khí trong khí quyển như oxy xâm nhập vào bể thanh phụ kim loại nóng chảy.
>>Xem chi tiết: Hàn TIG là gì? Tổng quan về hàn TIG
Hàn TIG có độc hại không?
Quá trình hàn TIG đem lại một số rủi ro như:
- Tia UV phát ra có hại cho mắt và da.
- Kim loại nóng chảy giải phóng các phân tử kim loại và ozon có hại cho hô hấp.
- Khí lá chắn có thể thay thế oxy và gây chóng mặt, buồn nôn hoặc ngất xỉu.
- Hàn TIG sử dụng điện có thể gây nguy hiểm nếu không được sử dụng đúng cách.
Tuy nhiên, bạn đừng quá lo lắng, với mỗi rủi ro của hàn TIG thì đều có các biện pháp phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro, các biện pháp sẽ được trình bày bên dưới đây:
Bảo vệ mắt khi hàn TIG
Hồ quang được tạo ra từ quá trình hàn TIG phát ra bức xạ UV (tia cực tím) và IR (tia hồng ngoại) được giác mạc hấp thụ và thậm chí có thể chạm tới võng mạc của mắt. Tia cực tím phát ra từ bất kỳ quá trình hàn hồ quang điện nào cũng mạnh hơn nhiều lần so với ánh sáng mặt trời.
Khi hàn TIG cần phải sử dụng đồ bảo hộ – mũ hàn để bảo vệ mắt. Mũ hàn có một cửa sổ màu tối ở phía trước mắt được gọi là kính râm, giúp bảo vệ giác mạc của mắt khỏi chứng Photokeratitis (viêm giác mạc ánh nắng) hay còn gọi là “tuyết mù” là tổn thương do tiếp xúc với tia UV cường độ cao. Chỉ một vài giây tiếp xúc sẽ dẫn đến “tuyết mù” mặc dù bạn có thể không cảm thấy các triệu chứng trong vài giờ.
Ngoài việc bảo vệ mắt, mũ hàn còn bảo vệ mặt và cổ của thợ hàn khỏi tia UV có thể gây bỏng da.
Ngoại trừ những trường hợp nghiêm trọng nhất, mắt có thể được điều trị bằng thuốc nhỏ mắt, thuốc giảm đau và hạn chế tiếp xúc với ánh sáng (phòng tối, kính râm, v.v.) cho đến khi các triệu chứng được cải thiện.
Sử dụng mũ hàn khi hàn TIG
Bảo vệ da khi hàn TIG
Khi tiếp xúc với bức xạ UV cường độ cao từ hàn TIG trong một thời gian ngắn thôi thì da sẽ phản ứng và gây ra hiện tượng tương đương với bỏng nắng do ở ngoài nắng quá lâu. Tuy nhiên, không giống như cháy nắng, tác động của hàn TIG lên da có thể xảy ra chỉ trong 15 phút.
Tác hại của bức xạ tia cực tím đối với da là làm tăng nguy cơ mắc 3 loại ung thư da là: Ung thư biểu mô tế bào, ung thư biểu mô tế bào vảy và u hắc tố.
Biện pháp phòng tránh ung thư da đó chính là ngoài việc bảo vệ mắt, đầu và cổ bằng mũ hàn, phải sử dụng găng tay và áo bảo hộ dài tay trong quá trình hàn TIG.
Điện giật do hàn TIG
Vì hàn TIG sử dụng điện nên người ta cho rằng điện giật sẽ là một vấn đề đáng lo ngại. Một số thợ hàn sử dụng TIG đã bị điện giật. Tuy nhiên, do sử dụng điện áp thấp nên hầu như không thể bị điện giật trong quá trình hàn TIG.
Mối nguy hiểm lớn nhất được báo cáo đối với điện giật do hàn TIG là nước. Nên tránh hàn dưới mưa, trong môi trường có độ ẩm cao hoặc ngay cả khi đang đổ mồ hôi. Da ướt là một chất dẫn điện. Vì vậy, cách tốt nhất để tránh bị điện giật trong khi hàn TIG là giữ cho găng tay và ủng luôn khô.
Khói hàn TIG
Quá trình hàn TIG là tạo ra ozon, các hạt nano (dưới 100 nm) và thoát ra khí của kim loại nóng chảy. Các hạt nano này đặc biệt có hại cho sức khỏe con người do có khả năng xâm nhập vào bên trong hệ thống hô hấp và trực tiếp đi vào máu.
Theo nghiên cứu toàn diện của Quỹ Khoa học Quốc gia Thụy Sĩ thực hiện đã phát hiện ra rằng các thợ hàn đã tiếp xúc với nhôm, vonfram, silicon, natri, magie và xeri ở mức độ cao do khí của kim loại trong quá trình hàn TIG thoát ra. Tuy nhiên, số lượng của từng phần tử được tạo ra có liên quan đến kỹ năng của thợ hàn. Hầu hết các hạt được tạo ra khi điện cực chạm vào kim loại hoặc thanh phụ. Vì vậy, để giảm bớt khói hàn TIG thoát ra, các thợ hàn cần phải được đào tạo bài bản, đúng kỹ thuật.
Một hóa chất luôn hiện diện là ozon (O3). Ngay cả lượng ôzôn tương đối thấp cũng có thể gây đau ngực, ho, khó thở và ngứa cổ họng . O3 cũng có thể làm trầm trọng thêm các bệnh hô hấp mãn tính như hen suyễn và làm giảm khả năng chống nhiễm trùng đường hô hấp của cơ thể.
Nghiên cứu lưu ý rằng ngay cả trong môi trường thoáng khí, mức phơi nhiễm vượt quá mức trung bình được tìm thấy trong không khí bị ô nhiễm do giao thông. Họ cũng phát hiện ra rằng khói hàn TIG trong 15 giờ tương đương với việc hút một điếu thuốc.
Tất cả điều này đã khiến một số nhà nghiên cứu sức khỏe khẳng định mối liên hệ giữa hàn TIG và bệnh ung thư.
Mặc dù ảnh hưởng sức khỏe lâu dài của việc hàn tiếp xúc với nhiều hóa chất và hạt chưa được các nhà nghiên cứu thống nhất, nhưng giải pháp an toàn nhất là chỉ hàn ở khu vực thông gió tốt và tuân theo kỹ thuật hàn phù hợp.
Tiếp xúc với khí bảo vệ của hàn TIG
TIG sử dụng khí argon, carbon dioxide và các khí bảo vệ hàn trơ khác có thể gây nguy hiểm nếu chúng thay thế oxy trong không gian hạn chế như hàn bên trong thùng, đoạn ống công nghiệp dài,…
Tác động của nồng độ argon và carbon dioxide tăng cao là tương tự nhau. Cả hai đều là khí không mùi và không vị. Mức độ phơi nhiễm cao có thể dẫn đến chóng mặt và buồn nôn, cuối cùng là bất tỉnh và tử vong. Vì vậy, tránh hàn ở những nơi có không gian hạn chế hoặc phải có biện pháp bảo vệ an toàn cho sức khỏe thợ hàn và những người xung quanh.
Có thể bạn quan tâm:
